บทความเกี่ยวกับคุณผู้หญิง แนะนำ ช่วยตอบคำถามเรื่องสุขภาพและการคุมกำเนิด
บทความเกี่ยวกับ ความรักและความสัมพันธ์ และเรื่องบนเตียง
บทความเกี่ยวกับไลฟ์สไตล์ ชีวิตและการทำงาน สร้างแรงบรรดาลใจ พัฒนาตนเอง
คำถามเรื่องยาคุมที่พบบ่อย !
คำถามเกี่ยวกับยาคุมรายเดือน
เริ่มใช้ยาคุมเป็นแผงแรก มีวิธีกินอย่างไร?
การกินยาคุมกำเนิดแผงแรก หรือเว้นจากการกินยาคุมมานาน มีวิธีกินยาคุมดังนี้
- ให้เริ่มกินยาคุมเม็ดแรกในวันแรกของการมีประจำเดือน แล้วกินยาเม็ดต่อไปตามลูกศร หรืออาจเริ่มกินยาในระหว่างวันที่ 2-5 ของการมีประจำเดือน แต่ต้องใช้วิธีคุมกำเนิดชนิดอื่นร่วมด้วยในช่วง 7 วันแรกของการกินยาคุมแผงแรก
- แนะนำให้กินยาคุมในช่วงก่อนนอน และควรกินยาในเวลาใกล้เคียงกันในแต่ละวัน
กินยาคุมไม่ตรงเวลา เสี่ยงท้องหรือไม่?
‘หากกินยาคุมไม่ตรงเวลา แต่ยังกินยาครบติดต่อกันทุกวัน อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดได้
- หากกินยาคุมเม็ดที่มีฮอร์โมนช้ากว่าเวลาปกติที่กินไม่เกิน 12 ชั่วโมง ประสิทธิภาพของยาเม็ดคุมกำเนิดยังคงเหมือนเดิม
- หากกินยาคุมเม็ดที่มีฮอร์โมนช้ากว่าเวลาปกติที่กินมากกว่า 12 ชั่วโมง ประสิทธิภาพของยาเม็ดคุมกำเนิดอาจลดลง ทำให้มีความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์สูงยิ่งขึ้น
ดังนั้นจึงแนะนำให้กินยาคุมในเวลาเดิมสม่ำเสมอก็เพื่อรักษาประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์
เริ่มกินยาคุมได้ตั้งแต่อายุเท่าไหร่? และกินได้จนถึงอายุเท่าไหร่?
หากเริ่มมีประจำเดือนก็สามารถเริ่มกินยาคุมกำเนิดได้เลย ปัจจุบันยังไม่มีข้อจำกัดที่แน่นอนในเรื่องของอายุสูงสุดที่สามารถกินยาคุมได้ อย่างไรก็ตามในผู้หญิงอายุต่ำกว่า 18 ปี หรืออายุ 35 ปีขึ้นไป หรือมีปัจจัยเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน เช่น น้ำหนักเกิน สูบบุหรี่ หรือมีโรคประจำตัว (โรคไมเกรน, โรคไขมันในเลือดสูง, โรคความดันโลหิตสูง, โรคเบาหวาน, โรคหัวใจ) แนะนำให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนใช้ยาคุม
ในกรณีที่ลืมกินยาคุม ควรทำอย่างไร?
หากลืมกินยาคุมเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน (เม็ดแป้ง)
จะไม่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการคุมกำเนิดของยาคุม ให้ทิ้งเม็ดแป้งที่ลืมกินไป และกินยาเม็ดต่อไปในเวลาปกติได้เลย
หากลืมกินยาคุมเม็ดที่มีฮอร์โมน 1 เม็ด
ให้รีบกินยาเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได้ (แม้ว่าอาจต้องกินยา 2 เม็ดพร้อมกันในครั้งเดียว) และกินยาเม็ดต่อไปในเวลาปกติ
หากลืมกินยาคุมเม็ดที่มีฮอร์โมน 2 เม็ดขึ้นไป
– ให้ทิ้งเม็ดยาก่อนหน้า และรีบกินเม็ดยาที่ลืมล่าสุดทันทีที่นึกได้ (แม้ว่าอาจต้องกินยา 2 เม็ดพร้อมกันในครั้งเดียว) และกินยาเม็ดต่อไปในเวลาปกติ อีกทั้งแนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมนาน 7 วัน
– หากเม็ดยาที่ลืมกินเป็น 7 เม็ดสุดท้าย
ยาคุมแบบ 21 เม็ด : กินยาหมดแผงแล้วเริ่มแผงใหม่ทันที ไม่ต้องเว้น 7 วัน
ยาคุมแบบ 28 เม็ด : ทิ้ง 7 เม็ดสุดท้ายและกินยาแผงใหม่ในวันถัดไป
กินยาคุมครั้งแรก ควรเลือกยาคุมแบบไหน?
โดยทั่วไปร่างกายผู้หญิงจะตอบสนองต่อยาคุมกำเนิดแต่ละตัวแตกต่างกันไป หากไม่เคยใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดมาก่อนหรือกังวลเรื่องผลข้างเคียง ควรใช้ยาคุมฮอร์โมนรวมชนิดฮอร์โมนต่ำที่มีฮอร์โมนเอทินิลเอสตราไดออล (Ethinylestradiol หรือ EE) 0.015 – 0.02 mg ซึ่งสามารถดูได้ที่บนกล่องยา
คำถามเกี่ยวกับยาคุมฉุกเฉิน
ควรเลือกกินยาคุมฉุกเฉินแบบไหน?
แนะนำให้เลือกใช้ยาคุมฉุกเฉินชนิดเม็ดเดียว เนื่องจากกินสะดวก ลดโอกาสลืมกินยาเม็ดที่สอง ทั้งนี้เพื่อเพิ่มความมั่นใจในประสิทธิภาพของยา ควรเลือกสูตรที่พัฒนามาจากยุโรป ซึ่งมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์สูงถึง 97.4% เมื่อใช้ยาอย่างถูกต้อง
วิธีการกินยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง
ควรกินยาให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์ หรือภายใน 12 ชม. และไม่เกิน 72 ชม. โดยยาคุมฉุกเฉินมี 2 ชนิด คือ
- ชนิด 1 เม็ด (มีตัวยาเลโวนอร์เจสเตรล (Levonorgestrel) 1.5 มิลลิกรัมต่อเม็ด) กินยาเพียงเม็ดเดียว กินครั้งเดียวให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ภายใน 12 ชั่วโมง และไม่เกิน 72 ชั่วโมง
- ชนิด 2 เม็ด (มีตัวยาเลโวนอร์เจสเตรล (Levonorgestrel) 0.75 มิลลิกรัมต่อเม็ด) ให้กินยาเม็ดที่ 1 ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และไม่เกิน 72 ชั่วโมง และกินยาเม็ดที่ 2 หลังจากที่กินยาเม็ดแรกไปแล้ว 12 ชั่วโมง
หลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน ควรกินยาคุมฉุกเฉินภายในกี่ชั่วโมง?
แนะนำให้กินยาคุมฉุกเฉินชนิดเม็ดเดียวให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ภายใน 12 ชั่วโมง และไม่เกิน 72 ชั่วโมง ภายหลังการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ได้มีการป้องกันการตั้งครรภ์ ทั้งนี้ควรเลือกที่เป็นสูตรพัฒนามาจากยุโรป เพื่อความมั่นใจในประสิทธิภาพและคุณภาพของยา
ยาคุมฉุกเฉินชนิด 1 เม็ด แตกต่างจากยาคุมฉุกเฉินชนิด 2 เม็ดอย่างไร?
การกินยาคุมฉุกเฉินชนิด 1 เม็ดจึงมีความสะดวกมากกว่า และยังช่วยลดโอกาสการลืมกินยาเม็ดที่ 2 ได้ เนื่องจากยาคุมฉุกเฉินชนิด 1 เม็ด กินยาเพียงเม็ดเดียว กินครั้งเดียวให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ภายใน 12 ชั่วโมง และไม่เกิน 72 ชั่วโมง ซึ่งต่างจากยาคุมฉุกเฉินชนิด 2 เม็ด โดยให้กินยาเม็ดที่ 1 ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และไม่เกิน 72 ชั่วโมง และกินยาเม็ดที่ 2 หลังจากที่กินยาเม็ดแรกไปแล้ว 12 ชั่วโมง
หลังกินยาคุมฉุกเฉินแล้ว มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันอีก ต้องกินยาคุมฉุกเฉินอีกหรือไม่?
หลังกินยาคุมฉุกเฉินแล้ว หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันอีก สามารถกินยาคุมฉุกเฉินได้อีกครั้ง เพราะยาคุมฉุกเฉินจากการกินครั้งก่อน ไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์จากการมีเพศสัมพันธ์ครั้งใหม่ได้
แต่เนื่องจากไม่มีข้อมูลแน่ชัดว่ายาคุมฉุกเฉินมีประสิทธิภาพการคุมกำเนิดต่อเนื่องนานเท่าไหร่หลังจากรับประทานยา ดังนั้นจึงมีคำแนะนำดังนี้
1. แนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย หากมีเพศสัมพันธ์ภายหลังจากที่กินยาคุมฉุกเฉินไปแล้ว
2. ไม่ควรกินยาคุมฉุกเฉินเกิน 2 ครั้ง/เดือน และไม่แนะนำให้กินยาคุมฉุกเฉินซ้ำภายในระยะเวลาใกล้กัน เพราะอาจเพิ่มอาการข้างเคียง เช่น อาการคลื่นไส้ อาเจียน ประจำเดือนมาผิดปกติ หรือฮอร์โมนในร่างกายแปรปรวน เป็นต้น
3. ถ้ามีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันบ่อยครั้ง ควรเปลี่ยนมาใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบรายเดือน เพื่อประสิทธิภาพในการป้องกันได้ดีกว่าและผลข้างเคียงน้อยกว่า

